به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، علی هنردان رئیس اداره طرح های توسعه شهری اداره کل راه و شهرسازی استان با بیان مفهوم "طرح و برنامه جامع"، در پاسخ به سوال شهروندان درباره دلیل به کاربردن واژه ی "برنامه جامع" به جای "طرح جامع" شهر اصفهان گفت: ازنظر مفهومی واژه برنامه، شامل طرح و پروژه بوده و واژه طرح، بر جنبهها و خلاقیت اشاره دارد لذا در طرح جامع جدید به دلیل تأکید بر محتوای فرا کالبدی و همهشمولی آن در زمینههای مختلفِ «اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و غیره» مقرر شد در مباحث کارشناسی و اعلان ها از اصطلاح "برنامه جامع" بهجای "طرح جامع" استفاده شود. البته طرح جامع، طرحی است قانونی و تغییر در عنوانِ آن منجر به تعارضات قانونی و حقوق میشود از این باب هرچند در اعلان، معرفی و تبلیغ طرح جامع جدید اصفهان از عنوان "برنامه جامع اصفهان" استفاده شده است اما در مصوبات و اسناد قانونی همچنان از عنوان اصلی یعنی "طرح جامع اصفهان" استفاده می شود.
وی در پاسخ به سوالِ «منظور از رویکرد نوین در برنامه جامع اصفهان چیست؟» اذعان داشت: طرح های جامع که در گذشته تدوین می شد بدین صورت بود که طرح توسط مرجع دولتی و بهطور خاص وزارت مسکن و شهرسازی وقت تهیه میشد و مردم و ذینفعان اصلی شهر در جریان آن قرار نمیگرفتند و فقط در زمان ابلاغ و اجرا متوجه برنامهها و طرحها میشدند. همین موضوع یکی از دلایل عدم تحقق اکثر برنامهها و طرحهای گذشته بوده است که سعی شد در طرح جامع جدید این مشکل برطرف شود؛ او ادامه داد: اصطلاح رویکرد نوین اشاره به همین تغییر رویکرد دارد یعنی بهجای تهیه برنامه بهصورت کاملاً متمرکز و دولتی و در پشت درهای بسته، برنامه در یک محیط شفاف و با مشارکت جمعی و نهادی تهیه می شود. در این رویکرد، همه شهروندان با اعلام نظر و اعتراض خود میتوانند در فرایند تهیه طرح مداخله و در قالب گروه ذینفعان و نهادهای مردمی اعمال قدرت کنند.
رئیس اداره طرح های توسعه شهری این اداره کل، لازمه تحقق این رویکرد را وجود شفافیت، پاسخگویی و بهطورکلی حکمروایی خوب شهری برشمرد. و در ادامه گفت: وجه تمایز دیگرِ رویکرد نوین با طرحهای جامع سنتی، رویکرد مسأله محوری آن است به گونهای که در مرحله اولِ برنامه، مسائل و مشکلات اساسی و اولویت دار شهر و همچنین امکانات و ظرفیت های مقابله با آنها با لحاظ دیدگاه ذینفعان شناسایی شده و در مرحله دوم سعی در تجویز راهبردها و راهکارهای اجرایی مقابله با آنها دارد.
وی سوال شهروندان درباره ی منظور از مشارکت در این برنامه چیست و در چه سطحی کاربرد دارد را به این شرح پاسخ داد: مشارکت در این برنامه درواقع گشودن باب دولت به روی مردم و نهادها است، درگذشته این باب به روی مردم یعنی صاحبان اصلی شهر بسته بود و هرچند نظرات شورایهای شهر و شهرداران در مراحل تهیه طرح اخذ می شد اما شهروندان بهصورت مستقیم از حق اظهار و اعمالنظر محروم بودند. این حق که در ادبیات شهرسازی با عنوان "حقِ به شهر" شناخته میشود برای اولین بار در کشور در برنامه جامع شهر اصفهان بهصورت عملی به رسمیت شناختهشده و سازوکار اجرایی نیز برای آن در نظر گرفته شده است. برنامه جامع اصفهان با رویکرد نوین در صورت موفقیت و همراهی مردم نقطه عطفی در تاریخ برنامهریزی شهری ایران محسوب میشود که طی آن شهروندان و نهادهای مردمی بازیگران اصلی در تعیین سرنوشت خود و شهر محسوب شده و آینده شهر را با مشارکت نظری و عملی خود رقم می زنند. سطح مشارکت در این برنامه فراتر از اطلاعرسانی و نظرخواهی است و شهروندان، ذینفعان و نهادهای مردمی برنامه را تا آخرین مرحله همراهی میکنند بطوری که برنامه بدون تأیید نهایی آنها در شورای عالی شهرسازی و معماری ایران بهعنوان بالاترین مرجع قانونی برنامهریزی شهری کشور، مطرح نمی شود.
هنردان در پاسخ به سوال «برنامه زمانبندی تهیه این برنامه به چه صورت است و از چه زمان می توان شاهد خروجیها و اسناد برنامه جامع اصفهان با رویکرد نوین بود؟» عنوان کرد: بر اساس مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران تهیه و تصویب برنامه جامع، طی دو مرحله انجام میشود که قرارداد مرحله اول برنامه جامع شهر اصفهان با رویکرد نوین در تیرماه ۹۷ و به مدت ۵ ماه با مهندسین مشاور منعقد شده و انجام آن تا زمان حال به طول انجامیده است و پیشبینی می شود تا اواخر تیرماه نیز ادامه یابد. از مهمترین دلایل این تأخیر میتوان به ماهیت همراه با ابهامِ طرح بهعنوان اولین تجربه کشوری، آزمون و خطا در اجرای برنامه مشارکت، اجماع دیرهنگام اعضای شورای راهبری در خصوص نحوه انجام کار، فرسایشی شدن انجام کار هم از طرف مشاور و هم از طرف شورای راهبری و همینطور عدمکفایت میزان مشارکت شهروندان تا زمان حاضر اشاره کرد. علی ایحال عمده موانع و دلایل تأخیر برطرف شده و گزارشهای مرحله اولِ طرح با جلب مشارکت حداکثری و اخذ نظرات ذینفعان و شهروندان در حال تکمیل و اصلاح میباشد. وی در خصوص مرحله دوم این طرح گفت: با حمایت دبیرخانه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و دفتر طرحریزی شهری وزارت راه و شهرسازی، مرحله دوم طرح نیز تأمین اعتبار شده و در مرحله طرح موضوع در شورای راهبری و انتخاب مشاور قرار دارد. به طور معمول تهیه طرحهای جامع ۵ سال به طول میانجامد اما با توجه به هماهنگیهای خوب مدیریت شهری در استان و حمایت سطح ملی از این برنامه و از طرفی امید به تداوم هر دو، پیشبینی می شود برنامه جامع اصفهان با رویکرد نوین در مدتی کوتاهتر از طرحهای جامع متعارف مراحل مربوط به فرایندهای تهیه و تصویب را طی کند.